Dodajesz najlepszy miód do herbaty? Sprawdź!

Herbata z miodem. Dla jednych codzienny rytuał, dla innych sezonowy remedium na chłód i chandrę. Bez względu na to, czy sięgasz po filiżankę zielonej herbaty z odrobiną miodu lipowego, czy preferujesz czarną z dodatkiem intensywnego gryczanego łączy nas jedno: przekonanie, że robimy coś dobrego dla zdrowia i samopoczucia. (chociażby dlatego, że unikamy białego cukru!)

Ale czy rzeczywiście wiesz, jaki miód najlepiej dodawać do herbaty? Czy każdy rodzaj sprawdzi się tak samo? I co równie ważne czy temperatura serwowanego napoju nie niszczy przypadkiem cennych właściwości tego złocistego nektaru? Otóż to, nie każdy miód i nie do każdej herbaty…

Praktyka dodawania miodu do herbaty ma długą tradycję zarówno w medycynie ludowej, jak i codziennej kulturze picia napojów. Kojarzona jest z troską o odporność, łagodzeniem infekcji i… po prostu z chwilą przyjemności. Jednak nie wszystkie wybory, które podejmujemy przy kuchennym blacie, są trafne. Niektóre z nich mogą nie tylko obniżać wartość prozdrowotną miodu, ale też prowadzić do błędnych nawyków żywieniowych, które bardziej szkodzą niż pomagają.

W tym artykule rozprawimy się z mitami i sprawdzimy, jaki miód rzeczywiście warto dodawać do herbaty. Porównamy różne rodzaje miodów – od jasnego akacjowego po ciemny spadziowy iglasty – pod kątem ich składu, właściwości i smaku. Odpowiemy także na pytanie, kiedy i jak dodawać miód, by nie tracił enzymów, witamin i związków aktywnych biologicznie. Zajrzymy do badań naukowych i wskażemy, które decyzje mają sens, a które są tylko powielanym zwyczajem bez uzasadnienia. Kluczową kwestią na jaką odpowiemy w tym artkule będzie odpowiedź na pytanie „jaki miód do herbaty?”

Jeśli więc zastanawiasz się, czy miód, który dodajesz do herbaty to naprawdę najlepszy wybór poświęć 3-4minuty na przeczytanie tego artykułu. Poznaj zasady, które nie tylko pomogą Ci czerpać maksimum korzyści z tego rytuału, ale również wyniosą Twoje herbaciane chwile na wyższy poziom smaku i troski o zdrowie.

Dlaczego herbata z miodem wciąż budzi kontrowersje?

Wielu z nas sięga po miód do herbaty z nadzieją, że oprócz słodyczy doda on też zdrowia. I słusznie, ponieważ miód to nie tylko cukier prosty, ale także źródło antyoksydantów, enzymów, kwasów organicznych i związków fenolowych.

Jednakże jego skuteczność zależy od sposobu, w jaki go stosujemy. Czym innym jest bowiem dodanie miodu do naparu o temperaturze 90°C, a czym innym – wymieszanie go z lekko przestudzoną herbatą. Wysoka temperatura może bowiem zniszczyć to, co w miodzie najcenniejsze: enzymy (np. diastazę czy inwertazę), flawonoidy czy witaminy z grupy B. Oczywiście dzielimy się na różne grupy miłośników miodu, jedna z nich uznaje miód z uwagi na jego właściwości pro zdrowotne, natomiast jest również druga grupa, która sięga po złoty nektar wyłącznie z uwagi na smak.

Temperatura ma znaczenie
Naukowe potwierdzenie

Badania wykazują, że enzymy w miodzie zaczynają tracić aktywność już w temperaturze 40°C, a powyżej 50°C ich degradacja przyspiesza znacząco. Szczególnie wrażliwa na podgrzewanie jest glukozooksydaza czyli enzym odpowiedzialny za produkcję nadtlenku wodoru, odpowiadający za działanie antybakteryjne miodu.

W praktyce oznacza to, że miód dodany do wrzątku staje się… po prostu słodzikiem napoju. Pomimo, że nadal dodaje smaku, to jego walory zdrowotne znacząco spadają. [1]

Jaki miód do herbaty?
Przegląd gatunków

Miód akacjowy
delikatność i stabilność

Miód akacjowy należy do najjaśniejszych i najłagodniejszych miodów dostępnych w Polsce. Ma słomkowy kolor, płynną konsystencję i wyjątkowo łagodny, wręcz waniliowy smak. Dzięki wysokiej zawartości fruktozy krystalizuje bardzo wolno, co czyni go idealnym dodatkiem do napojów, zwłaszcza tych o łagodnym smaku jak zielona herbata czy herbata biała. Zawiera niewielkie ilości pyłków i ma niski potencjał alergizujący.

Prozdrowotnie przypisuje mu się działanie łagodzące na przewód pokarmowy, właściwości przeciwzapalne i delikatnie moczopędne. Jest także ceniony w diecie osób z nadwrażliwością żołądka lub dzieci. Z powodu swojej neutralności smakowej polecany bywa także jako substytut cukru u osób wrażliwych na intensywne aromaty miodów ciemnych.

Miód gryczany
intensywność i działanie antyoksydacyjne

Ten miód ma charakterystyczny ciemny kolor – od brunatnego do niemal czarnego – i wyrazisty, lekko piekący smak o korzennej nucie. W aromacie wyczuwa się wyraźnie kwiaty gryki i nuty mineralne. Miód gryczany doskonale komponuje się z herbatami czarnymi i pu-erh, gdzie jego intensywność nie dominuje, ale tworzy harmonijną całość.

Jest jednym z najbogatszych źródeł rutyny – flawonoidu wspierającego naczynia krwionośne. Zawiera również znaczne ilości polifenoli, które nadają mu silne właściwości przeciwutleniające. W medycynie naturalnej stosowany bywa pomocniczo przy anemii, nadciśnieniu i dolegliwościach wątrobowych.

Miód rzepakowy
kremowy i łagodnie słodki

Rzepakowy miód krystalizuje bardzo szybko, przybierając formę gładkiej, białokremowej pasty. Jego smak jest słodki, ale subtelny, z nutą migdałowo-maślaną. To jeden z najczęściej wybieranych miodów do codziennego użytku. Szczególnie dobrze pasuje do herbat czarnych lub ziołowych – z rumiankiem, lipą czy miętą.

Charakteryzuje się dużą zawartością glukozy i przewagą zasadowego pH, przez co wspomaga leczenie nadkwasoty oraz wrzodów żołądka. Jego wysoka zawartość boru może mieć wpływ na mineralizację kości i regulację pracy tarczycy.

Miód lipowy
ziołowa świeżość i wsparcie w infekcjach

Lipowy miód ma barwę jasnożółtą do bursztynowej, czasem z zielonkawym odcieniem. Jego aromat przypomina napar z kwiatów lipy – ziołowy, odrobinę cytrusowy, z nutą mentolową. Nadaje herbacie wyrazisty, odświeżający charakter i świetnie współgra z naparami ziołowymi oraz zieloną herbatą.

W badaniach podkreśla się jego działanie napotne, przeciwgorączkowe i uspokajające. Stosowany jest często przy przeziębieniach, kaszlu i stanach napięcia nerwowego. Dzięki obecności olejków eterycznych i enzymów wykazuje aktywność antybakteryjną.

Miód spadziowy iglasty
leśny aromat i wysoka mineralizacja

Miód spadziowy z drzew iglastych wyróżnia się ciemną barwą, żywicznym aromatem i wytrawnym smakiem z nutą gorzkiej czekolady lub karmelizowanego cukru. W połączeniu z herbatą daje efekt głęboko rozgrzewający. Szczególnie dobrze komponuje się z naparami ziołowymi, np. pokrzywą lub tymiankiem.

To miód o najwyższej zawartości składników mineralnych – żelaza, magnezu, potasu – dlatego polecany jest osobom osłabionym, rekonwalescentom i przy dużym wysiłku fizycznym. Znany jest także ze swojego działania przeciwzapalnego i antybakteryjnego.

Miód faceliowy
lekki, cytrusowy akcent

Jasnosłomkowy, niemal biały miód faceliowy ma wyjątkowo delikatny, lekko cytrusowy smak. Uważany za jeden z najbardziej uniwersalnych gatunków, dobrze łączy się z herbatami owocowymi i białymi. Ma wysoką zawartość glukozy i fruktozy oraz łagodny profil zapachowy.

Dzięki niskiej zawartości alergenów i łagodnemu działaniu może być stosowany u dzieci. Często polecany w dietach odciążających wątrobę i trzustkę, ze względu na lekkostrawność i niski indeks glikemiczny w porównaniu z miodami ciemnymi.

Miód wrzosowy
rzadki, ale aromatyczny

Charakteryzuje się gęstą, galaretowatą konsystencją i intensywnym aromatem przypominającym wrzosowiska. Smak jest wyrazisty, z gorzkawą nutą. Miód wrzosowy jest trudny w pozyskaniu i często uchodzi za ekskluzywny dodatek – doskonale pasuje do herbat o mocnym charakterze, jak czarna lub yerba mate.

Zawiera dużą ilość związków fenolowych i wykazuje właściwości antyseptyczne. Tradycyjnie wykorzystywany był wspomagająco przy chorobach układu moczowego i reumatyzmie.

Najczęstsze błędy z miodem i herbatą.
Czego NIE robić?

1. Dodawanie miodu do wrzącej herbaty

To najczęstszy błąd, który popełnia chyba każdy z nas. Wiesz, jak to jest: parzysz herbatę, od razu chcesz ją dosłodzić i wlewasz miód prosto do gorącej filiżanki. Niestety, to katastrofa dla wszystkich cennych składników miodu.

Kiedy temperatura przekracza 60 stopni Celsjusza, miód dosłownie się „gotuje”. Wszystkie te wspaniałe enzymy, które pomagają trawieniu, witaminy z grupy B, witamina C, a także naturalne antybiotyki po prostu giną. Zostaje ci słodka woda, która ma już tylko wartość smakową.

Dlatego zawsze czekaj, aż herbata ostygnie na tyle, żeby można było ją pić bez poparzenia języka. Wtedy dopiero dodaj miód. Tak, zdajemy sobie sprawę, że trzeba chwilę na ten moment poczekać, ale warto. Miód rozpuści się bez problemu nawet w letniej herbacie, a ty zachowasz wszystkie jego prozdrowotne właściwości.

Jeśli nie oduczysz się błędu numer 1, nie warto iść z lekturą w głąb lasu i czytać dalej. Zatem chwila oddechu, kubek z herbatą na bok i czekamy aż ostygnie!

2. Mieszanie miodu metalową łyżeczką.
Tak, to ma znaczenie.

O tym pisaliśmy niejednokrotnie, ba nawet poświęciliśmy ku temu prawie cały artykuł „Drewniany nabierak czy metalowa łyżka? Savoir vivre jedzenia miodu„

Może wydaje ci się to dziwaczne, ale metal rzeczywiście może wpływać na miód. Nie mówimy tutaj o jakimś dramatycznym zatruciu, ale o subtelnych zmianach, które mogą zepsuć ten delikatny smak naturalnego miodu.

Metal, szczególnie gdy jest w kontakcie z miodem przez dłuższy czas, może zmieniać jego właściwości kwasowo-zasadowe. Miód ma naturalnie lekko kwaśny odczyn, a metal może go zakłócić. Poza tym, niektóre metale mogą nadawać miodom metaliczny posmak, który zupełnie psuje wrażenia smakowe. Kompletnie kiepską historią jest sytuacja gdy sztućce którymi nakładamy miód są zardzewiałe. A uwierzcie takie rzeczy mają miejsce na świecie!

Najlepiej używać drewnianej łyżeczki lub nabieraka zwanego miodownikiem. Koszt nie jest duży a bardzo często w zestawach miodów jest dołączany gratis. Drewno ma to do siebie, że jest neutralne dla miodu i nie wpływa na jego smak. Nie idź na kompromisy. Oducz się stosować metalowy sprzęt kuchenny do nakładania miodu. A miodownik? Znajdziesz poniżej (kliknij w zdjęcie aby przejść i kupić):

Miodownik Lovbee

3. Przechowywanie miodu w lodówce.
Podręczna szafka kuchenna Twoim przyjacielem.

Wiem, że lodówka wydaje się bezpiecznym miejscem dla wszystkiego, co jemy, ale miód to wyjątek. W niskiej temperaturze miód zaczyna się krystalizować o wiele szybciej. I nie chodzi mi o to, że się psuje, bo miód praktycznie nigdy się nie psuje. Problem w tym, że skrystalizowany miód jest bardzo trudny do używania.

Spróbuj kiedyś wyjąć z lodówki słoik miodu, który tam stał kilka tygodni. Będzie twardy jak kamień! Żeby go rozpuścić w herbacie, będziesz musiał go najpierw ogrzać, a to oznacza powrót do problemu numer jeden z niszczeniem cennych składników.

Miód najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej, gdzieś w szafce kuchennej, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Słoik powinien być szczelnie zamknięty, żeby miód nie naciągnął wilgoci z powietrza. W takich warunkach miód może się przechowywać (nawet!) latami bez utraty jakości. Według niektórych internetowych ciekawostek znalezionych w Internecie, najciekawsze przedstawiają historie o tym jak archeologowie znajdowali słoiki miodu w grobowcach egipskich, które po tysiącach lat wciąż były jadalne. Kwestia przydatności do spożycia jak widać może być pojęciem względnym, jednakże co by nie było, lodówka nie jest niezbędna.

4. Używanie zbyt dużo miodu „dla zdrowia”
Wymówka dla słodkiej herbaty.

To chyba najczęstsza wymówka, gdy sięgamy po kolejną łyżkę miodu. „To naturalne, to zdrowe, to lepsze niż cukier” brzmi znajomo? Niestety, organizm nie robi wielkiej różnicy między miodem a zwykłym cukrem, gdy chodzi o wpływ na poziom glukozy we krwi. Pod względem przetwarzania cukru jest spora różnica, ale nie chodzi tu wyłącznie o metabolizm.

Miód składa się w około 80 procentach z węglowodanów, głównie fruktozy i glukozy. Tak, ma też witaminy, minerały i antyoksydanty, ale ich ilość jest naprawdę niewielka w porównaniu do zawartości cukru. Żeby otrzymać znaczące ilości tych składników z miodu, musiałbyś zjeść go tak dużo, że określenie przedawkowania wydaje się być w tym momencie odpowiednie.

Jedna łyżeczka miodu na filiżankę herbaty to naprawdę wystarczająco dużo. To około 5-7 gramów, co daje mniej więcej 20-25 kalorii. Jeśli pijesz kilka filiżanek herbaty dziennie i do każdej dodajesz miód, te kalorie się szybko sumują, a matematyka pozostaje nieubłagana. Pamiętaj też, że miód ma bardzo intensywny, słodki smak. Często mała ilość wystarczy do uzyskania przyjemnej słodyczy.

5. Łączenie miodu z każdym rodzajem herbaty

Miód to nie jest uniwersalny dodatek, który pasuje do wszystkiego. Znane powiedzenie mówi, że jeśli coś pasuje do wszystkiego to również nie pasuje do niczego. Każda herbata ma swój unikalny profil smakowy, a miód może go albo pięknie uzupełnić, albo kompletnie zdominować.

Weźmy na przykład delikatną herbatę białą. Ma subtelny, prawie kwiatowy smak, który łatwo przytłumisz słodyczą miodu. To tak, jakbyś do wykwintnego wina dodał colę. Nawet osobom poszukującym najdziwniejszych połączeń raczej nie przypadnie to do gustu. Idąc dalej tym tropem, analogiczna sytuacja występuje z niektórymi herbatami zielonymi, szczególnie tymi japońskimi, które mają bardzo delikatny, trawiasty smak.

Z drugiej strony, niektóre mocne herbaty czarne, jak znane Earl Grey czy English Breakfast, wręcz proszą się o dodatek miodu. Ich wyrazisty smak świetnie komponuje się ze słodyczą złotego nektaru. To klasyczny moment gdy miód PASUJE DO HERBATY! Herbaty ziołowe to już kompletnie inna historia. Rumianek z miodem to klasyka, ale czy dodałbyś miód do herbaty z mięty? Może, ale efekt będzie zupełnie inny. Czy smaczny? Do oceny pozostawiamy Tobie.

Najlepiej eksperymentować stopniowo. Zacznij od małej ilości miodu i sprawdź, czy smaki się ze sobą łączą. Pamiętaj, że celem nie jest zasłodzenie herbaty do granic możliwości, ale stworzenie harmonijnej kompozycji smaków. Czasami herbata jest po prostu lepsza bez żadnych dodatków. Tak samo miód. Jak nie pasuje, to skubnij go trochę na pajdzie chleba!

Nie tylko zdrowie. Rola smaku i aromatu.
Czyli co i jak dodawać do herbaty?

Czarna herbata i miód wielokwiatowy.
Duet, od którego warto zacząć

Najczęstszy wybór w polskich domach to czarna herbata z dodatkiem miodu wielokwiatowego. To zestawienie uniwersalne (można by rzec klasyczne!), zbalansowane smakowo i sprawdzone przez pokolenia. Czarna herbata wnosi cierpkość i głębię, a miód wielokwiatowy dodaje ciepłej słodyczy i łagodnego aromatu. Oba składniki wzajemnie się uzupełniają i nie rywalizują ze sobą.

Miód wielokwiatowy ma zróżnicowany skład, dlatego jest neutralny smakowo i bezpieczny w codziennym użyciu. Sprawdza się przy każdej porze roku i nie wymaga szczególnego wyczucia proporcji.

Lovbee przypomina, że nie każdy miód nadaje się do każdej herbaty. Odmiany o bardziej wyrazistym profilu smakowym, takie jak wrzosowy, spadziowy czy gryczany, warto wykorzystywać przy konkretnych okazjach. Przykład? Miód gryczany dobrze odnajduje się w towarzystwie naparów z kakao, miód faceliowy pasuje do delikatnych herbat białych z imbirem, a wrzosowy nadaje się do wieczornych naparów z pomarańczą i goździkami. Poniżej znajdziesz tabelkę – ściągę.

Dobieranie miodu do herbaty to nie sztywna recepta. To umiejętność, która rozwija się z czasem. Można powiedzieć, że to rodzaj sztuki kulinarnej, której podstawą jest ciekawość i wrażliwość na smak. Nie chodzi tylko o właściwości zdrowotne. Równie istotne są doznania aromatyczne i to, jak miód wpływa na odbiór całego napoju. Lovbee nie daje gotowych schematów. Raczej inspiruje do odkrywania i eksperymentowania.

Tabela: Co do czego pasuje, a czego lepiej unikać

Czy coś można tu jeszcze dodać? Jedynie wasz komentarz! Próbujcie, eksperymentujcie i dzielcie się miodową wiedzą z innymi pszczelimi przyjaciółmi. Pyszniutkiej herbatki drodzy czytelnicy!

Źródła informacji

[1] Nondestructive Determination of Diastase Activity of Honey Based on Visible and Near-Infrared Spectroscopy. PubMed. Dostęp dnia 23.06.2025 – link

[2]